کرسی آزاد اندیشی با موضوع: ارتباط با دنیای کفر برای تجارت آری یا خیر؟

کرسی  با حضور اساتید محترم خانم ها؛  ام البنین فیروزی به عنوان داور ، اکرم محمد زادگان با عنوان استاد موافق ، زهرا حسینخانی با عنوان استاد مخالف در اتاق معاونت پژوهش و با فاصله گذاری اجتماعی  ، ساعت ده صبح برگزار گردید.

 در این کرسی خانم محمدزادگان در تبیین مساله بیان داشتند: نگرش دین نسبت به مسائل مهم انسانی عمیق و همه جانبه است  و حضوری فعال در همه میدان های هنری ، اقتصادی، اجتماعی و… دارد .دین اسلام ، دینی جهانی است، رابطه ای که مسلمانان با دیگر جوامع بشری داشته باشد ضروری و تداوم بشریت در این رابطه است.

وی سپس به تعریفی از کفر پرداخت. تعريف كفر عبارت است از: انكار الوهیّت، توحید، رسالت و ضروری دین ،اگر به انكار رسالت بينجامد.وی کافران را به انواعی تقسیم کرد و اظهار داشت : اصل مسلم در رابطه مسلمانان با کفار قاعده نفی سبیل است این اصل بر تمامی قوانین و قرار دادها حاکم است چنانچه در سوره نساء خداوند می فرماید: وَلَن یجْعَلَ اللّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلا. فقهای اسلامی برای حفظ عزت و عظمت مسلمانان با استناد به آیات قرآن کریم و روایات معصومین (ع  (قاعده فقهی‌ای را به عنوان قاعده نفی سبیل تأسیس کرده‌اند.سلطه دشمن بر جامعه اسلامی و مسلمانان از نظر فقه اسلامی، امری نارواست و هرگونه ارتباطی که باعث افزایش و گسترش نفوذ غیرمسلمانان و بیگانگان در جامعه اسلامی گردد به‌گونه‌ای که آنان بتوانند در امور مسلمین دخالت کنند، ممنوع می باشد.بر اساس همین مبنا ی دوستی تجاری با کفار برچندعامل استوار است: 1- پذیرش ملکیت مسلمانان 2- ارزش ید مسلم 3-شایستگی حقوقی

کفار به گروه حربی و غیر حربی قابل تقسیم  است. روابط تجاری با آنان جایز نیست و هیچ استثنایی ندارد.

در مورد کفار غیر حربی اصل اولی جایز بودن روابط بازرگانی با آنان است .سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) نیز در این زمینه وجود داشته و در کتب حدیثی نقل شده ؛ زمانی پیامبر از فرد یهودی نسیه خریده کرده و یا پیامبر با یهودیان مزارعه و مساقات داشته است.در وسایل الشیعه نیز تعامل پیامبر با یهودیان در ارتباط با زمین های خیبر آمده است.

قواعد کلی که باید در روابط تجاری رعایت شود سیادت مسلمانان می باشد.از دیدگاهی تجارت یک علم است ؛اطلبو العلم ولو بالصین با حفظ سایر شرایط منعی برای ارتباط با کفار غیر حربی وجود ندارد.این رابطه باید با دید علمی نگریسته شود و مسلمانان از آنان یاد بگیرند و آن علوم تجاری را در جهت خود کفایی به کار ببرند و بحث مهندسی معکوس داشته باشند .

خانم حسین خانی در تبیین مساله گفتند: اینکه ما علم تجارت را از آنان یاد بگیریم اشکالی ندارد ؛اما این در مرحله علمی است و در مقام اجرا دارای مشکلات عدیده است ما اصل ارتباط را نفی نمی کنیم اما چگونگی آن محل تردید است.دانشگاه ها و دیگر مراکز علمی از ترجمه هایی استفاده می کنند که توسط  همان کشورها انجام شده و بدون تغییر در اختیار دانشجو قرار می گیرد و دانش پژوه از ایمان عقب می ماند و دانش صرف  با اندیشه مترجمان مادیگر را می گیرد. اندیشه مترجم در آثارش به طور ناخودآگاه نمود پیدا می کند. درسوره توبه آیه 101 ، خداوند  به قطع روابط اقتصادی با آن ها تشویق می کند . ممکن است این قطع روابط به تحمل سختی هایی بیانجامد، اما سبب خودکفایی آنان نیز می شود. امدادهای الهی در صورت قطع روابط محقق می شود.چنانچه مقام معظم رهبری تاکید دارند که نیروها باید خودی باشند و سالهای سال است که شعار سال را با محوریت اقتصاد قرار می دهندتاکشور خودکفا گرددبرجام نمونه ای از این مساله است.

خانم محمد زادگان در دفاع از نظریات خود اظهار داشتند: در بحث ترجمه ، باید گفت در زمینه شیمی و فیزیک و غیره  ناچار از این ترجمه ها هستیم در این گونه ترجمه ها عقاید شخصی نویسنده بسیار کم تاثیر گذار است.در اینجا اصل علم گرفته می شودو نمی توان با این نظریات راه پیشرفت را گرفت در تولید داخلی صنایع را ابتدائا  در اختیار نداریم لذا باید از آنان ، علوم صنایع را فرا گرفت و در اختیار مردم قرار داد.در زمینه برجام  نیز رهبر عزیز مذاکرات را منع نکرد و فقط هشدار داد و اصل  اولی یعنی منع شرعی نداشت.

خانم حسین خانی افزود: مهندس کسی است که طبیعت وحشی را رام می کندو در اختیار انسان قرار می دهد معمولا رهاورد علوم تجربی ، رفاه بشریت است عقل انسان می بیند و طرفدار آن می شود و سوره مائده آیه 51و 52به صراحت به نفی این دوستی می پردازد.

خانم محمد زادگان  در پاسخ استاد مخالف گفت: اصل روابط مورد تایید استاد بزرگوار است و چگونگی روابط به روابط حقوقی بر میگردد که افراد رعایت نمی کنند ولی تجارت را نفی نمی کند.

خانم فیروزی استاد داور در جمع بندی بیان کردند: آیات و روایات و سیره  معصومین نشان می دهد که روابط تجاری می تواند با کافران غیر حربی وجود داشته باشد ولی همانند سوره ممتحنه باید با شروطی همراه باشد تجارت با کافران، نباید تحقیر و وابستگی مسلمانان را در پی داشته باشددر روابط تجاری باید مراقبان فرهنگی و سیاسی و حوزه های علمیه همانند یک دیده بان تیز بین باید عواقب ارتباطات را به درستی بسنجند و آسیب ها را به حداقل برسانند.