عنوان پایان نامه: آداب معاشرت از دیدگاه قرآن و روایات

استاد داور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای رضا کاظم لو

استاد راهنما: سرکار خانم مستانه رجبی

پژوهشگر: سرکار خانم زهرا عبدی

سال دفاع:بهار 1395

   معاشرت بر وزن مفاعله به معنای نشست و برخاست است.در زبان فارسی به آن رفت و آمد گویند.احساس نیاز به معاشرت صمیمانه ،همدلی و همراهی با دیگران علاوه بر اینکه یکی از جلوه های زندگی اجتماعی به شمار می رود، ندایی برخاسته از اعماق وجود انسان است ؛ زیرا انسان موجودی اجتماعی است که ارتباط و انس با دیگران از ضروریات زندگی او به شمار می رود.در زندگی روزمره، انسان با پدر و مادر،همسر،فرزندان،دوستان و اقوام خویش در ارتباط است و نحوة برخورد با هریک و تعامل با آنان با یکدیگر متفاوت است.اکنون این سوال مطرح است که:معیارهای کلی و آداب معاشرت از منظر قرآن و روایات چیست؟با توجه به نقش اساسی و مهم روابط انسان با دیگران که در شکل گیری شخصیت و ثبات هویت او تأثیر بنیادین دارد و همچنین تأثیر معاشرت با افراد جامعه در روحیه و اخلاق او،اهمیت پرداختن به  این موضوع تحقیق روشن می شود.دین مبین اسلام برای تمام ابعاد زندگی انسان برنامه ای هدفمند در جهت رسیدن به آرامش در خانواده دارد،به همین دلیل در آیات و روایات ،نصوصی برای کیفیت  برخورد با دیگران در تعاملات روزمره قرار داده است که استخراج این آموزه ها یک ضرورت فرهنگی،اجتماعی و اخلاقی است؛زیرا در تعاملات هر روزه ، به کارگیری رفتار و آداب نامناسب ، موجب بروز و گسترش رذایل اخلاقی در فرد و جامعه خواهد شد.نوع پژوهش در تحقیق حاضر،تلفیقی از روش توصیفی-تبیینی است . از سوی دیگر در برخی از فصول به دنبال کارکرد صله رحم است ؛ پس کاربردی نیز است . ابزار گردآوری مطالب تحقیق،کتابخانه ای است.موضوع حاضرمورد توجه بسیاری از مولفین و محققین بوده است.محقق یافته هایش را از میان کتب اخلاقی قدیم علمایی همچون :علامه محمدباقر مجلسی،سید ابراهیم علوی و …یافته است.در برخی از فصول این کتب به بیان آداب معاشرت پرداخته اند.در کتب اخلاقی معاصرنیز آموزه هایی درباره آداب معاشرت گنجانده شده است.کتب علمایی همچون:آیت الله عبدالله جوادی آملی و جواد محدثی .این تحقیق دریک مقدمه و کلیات  و دو بخش تنظیم شده است.بخش اول:مفاهیم و مبانی تحقیق.بخش دوم:آداب توصیه شده در آیات و روایات.یافته محقق این بود که:پیوند با خویشاوندان خصوصاً والدین از مهمترین راه های رشد و تعالی انسان بوده ؛زیرا طبق فرموده خداوند، بعد از ایمان به خدا با فضیلت ترین اعمال به شمار می رود و اجر و پاداش مادی و معنوی فراوانی دارد.آگاهی به آداب معاشرت متناسب با هر کس که در آیات و روایات بیان شده است ،موجب تقرب به خداوند سبحان شده و فواید مادی و معنوی بیشماری برای افراد در پی دارد و نه تنها موجب محبوبیت در بین مردم شده؛بلکه به شخص امکان می دهد که بیشتر مراقب رفتار و اخلاق خود باشد و درباره دیگران قضاوت صحیح تری داشته باشد.

واژگان کلیدی:آداب،معاشرت، ،صله رحم  ،والدین، خویشاوندان سببی،خویشاوندان نسبی،دوستان و همسایگان.